ខេមបូឌា ភីអធីអ
អ្វីជាប្រព័ន្ធទិន្នន័យសារធាតុដែសាយភាយនិងបំលាស់ទី? (What is a PRTR?)
គឺជាប្រព័ន្ធព័ត៌មានអំពីការសាយភាយ និងការបំលាស់ទីនៃសារធាតុបំពុលគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ ចេញពីប្រភពនានាចូលនៅទៅក្នុងបរិស្ថាន ហើយដែលប្រព័ន្ធព័ត៌មាននេះត្រូវបានរៀបចំក្នុងបណ្តាញកុំព្យូទ័រ សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ជាសាធារណៈជន ។ និយាយដោយន័យសមញ្ញ ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTRគឺជាទិន្នន័យសារពើភណ្ឌជាប្រចាំនៃសារធាតុពុល ដែលបានសាយភាយឬបំលាស់ទីចេញពីប្រភពនានាចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន ហើយដែលទិន្នន័យសារពើភណ្ឌនោះត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបណ្តាញកុំព្យូទ័រដែរអាចឲ្យសាធារណៈជនប្រើប្រាស់បាន ។
ដូចនេះ ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាមធ្យោបាយដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រមូលព័ត៌មានពីសារធាតុបំពុល ឬសារធាតុគីមីដែលបានរៀបចំជាបញ្ជី (ហៅកាត់ថាបញ្ចី PRTR) តាមរយៈការតម្រូវឱ្យម្ចាស់ឬអ្នកទទួលខុសត្រូវ ទីតាំង ឬប្រភពដែលបានបង្កឲ្យមានការសាយភាយឬបំលាស់ទីសាធាតុបំពុលពាក់ព័ន្ធ ធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ជាប្រចាំ (រៀងរាល់ខែ ១ឆ្នាំ ឬ ២ ឬ ៣ ឆ្នាំ្ ម្តង )ពីប្រទេសនៃសារធាតុបំពុលដែលបានសាយភាយ ឬបានបំលាស់ទីចេញពីទីតាំងរបសើខ្លួន ពីបរិមាណនៃសារធាតុបំពុលដែលធ្លាក់ចូលទៅក្នុងមជ្ឈដ្ឋានបរិស្ថាននិមួយៗ ។ ព័ត៌មានដែលប្រមូលបានតាមរយៈរបាយការណ៍នឹងត្រូវត្រួតពិនិត្យនិងផ្ទៀងផ្ទាត់ដោយស្ថាប័នជំនាញ ដែលទទួលបន្ទុកគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធទិន្នន័យមុននឹងធ្វើការបញ្ចូនទៅក្នុងប្រព័ន្ធទិន្នន័យកុំព្យូទ័រ ហើយដែលទិន្នន័យនោះត្រូវបានបញ្ជូនទៅដល់ដៃអ្នកដែលមានការពាក់ព័ន្ធ ឬអ្នកដែលទទួលរងគ្រោះដោយសារធាតុបំពុលទាំងនោះ ។
ដូចនេះ ប្រសិនបើមានការដាក់ឲ្យអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យសារធាតុបំពុលដែលសាយភាយនិងបំលាស់ទី គឺមានន័យថា ទីតាំងមួយចំនួន ដូចជា រោងចក្រផលិតផលសារធាតុគីមី រោងចក្រផលិត
ឡាន រោងចក្រតំបាញ ឬសហគ្រាសដែលពាក់ពន្ធទៅនឹងការប្រើប្រាស់ ឬផលិតសារធាតុគីមីដែលបានកំណត់ក្នុងបញ្ជី PRTR គឺត្រូវរៀបចំរបាយការណ៍ពីសារធាតុគីមីដែលបានផលិត ឬដែលបាននាំយកមកប្រើប្រាស់ និងពីសារធាតុបំពុលដែលបានបង្កឡើងក្នុងទម្រង់ជាសំណល់ ឬជាលផិតផលបន្ទាប់បន្សំដែលត្រូវបោះបង់ចោលឬនាំយកទៅកែច្នៃ ហើយដែលរបាយការណ៍នោះត្រូវបញ្ជូនទៅការិយាល័យ កណ្តាលរួមរបសើរដ្ឋមួយ ដែលមាននាទីត្រួយពិនិត្យនិងផ្ទៀងផ្ទាត់ទិន្នន័យព័ត៌មានក្នុងរបាយការណ៍ និងធ្វើការបញ្ចូលទៅក្នុងប្រព័ន្នទិន្នន័យកុំព្យូទ័រ ។
ជាបទពិសោធន៍បណ្តាលប្រទេសមួយចំនួន ដើម្បីទទួលបានជោជ័យក្នុងការអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យសារធាតុបំពុលដែលសាយភាយនិងបំលាស់ទី គឺអនុវត្តន៍ត្រូវបានដាក់ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមបទបញ្ញាតិនៃច្បាប់របស់គេ ពោលគឺប្រទេសទាំងនោះបានរៀបចំច្បាប់ដែលបានចែងតម្រូវឲ្យម្ចាស់ទីតាំងឬ ប្រភពបំពុលនានាដែលមានការពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសារធាតុបំពុលដូចមានក្នុងបញ្ជី PRTR ត្រូវផ្តល់របាយការណ៍ពីសារធាតុបំពុលដែលសាយភាយនិងបំលាស់ទី ជាប្រចាំទៅស្ថាប័នសមត្ថកិច្ចទទួលខុសត្រូវ ។ ដោយឡែកមានប្រទេសតិចតួចណាស់ដែលបានអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR តាមគោការណ៍ស្ម័គ្រចិត្តក្នុងការផ្តល់របាយការណ៍ ហើយដែលភាគច្រើនអនុវត្តន៍ក្នុងតំណាក់កាលសាកល្បង ដំបូង ឬក្នុងអន្តរការណ៍នៃការរៀបចំច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។
ក្នុងគោលបំណងដើម្បីជួយដល់ម្ពុជា ក្នុងការបំពេញកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការអនុវត្តន៍ អនុសញ្ញាស្តុកខូម ស្តីពី សារធាតុបំពុលសេរីរាង្គមិនងាយបំបែកធាតុ (POPs) គឺការរៀបចំរបាយការណ៍ជាតិស្តីពីសារធាតុ POPs ក៏ដូចជាការឆ្លើយតបទៅនឹងគោលការណ៍ដែលមានកំណត់ ក្នុងរបៀបវារៈ ២១ ដែលចែងពីសិទ្ធិរបស់សាធារណៈជន ក្នុងការទទួលបាននូវព័ត៌មានពីភាពបង្កគ្រោះថ្នាក់នៃសារធាតុគីមី ដើម្បីធានាបាននូវការគ្រប់គ្រងសារធាតុគីមីប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងការកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលគ្រោះថ្នាក់នៃសារធាតុគីមីទៅលើសុខភាព និងបរិស្ថាន ទើបអង្គការកម្មវិធីបរិស្ថានសហប្រជាជាតិ (UNEP)បានអនុញ្ញាតកម្ពុជាចូលរួមក្នុងការអនុវត្តន៍លើគម្រោងសកល ការត្រួតពិនិត្យ ការធ្វើរបាយការណ៍ និងការចែកចាយព័ត៌មានពីសារធាតុ POPs ដោយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទិន័យ PRTR ដែលហៅកាត់ថា គម្រោងប្រព័ន្ធទិន័យ PRPTR ដែលមាន ១៣ មាត្រាប្រទេសចូលរួម ក្រោម គម្រោងជំនួយថវិការបស់មូនិធិបរិស្ថាន (GEF) ដែលមានវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងបណ្តុះបណ្តាលនៃអង្គការសហប្រជាតិ (UNITAR) ជាភ្នាក់ងារសម្របសម្រួលគម្រោង ហើយដែលប្រតិបត្តិដោយនាយកដ្ឋានត្រួតពិនិត្យការបំពុលបរិស្ថាន នៃក្រសួងបរិស្ថាន ។
គម្រោងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR នេះ គឺមានគោលដៅដើម្បីជួយដល់កម្ពុជាក្នុងការរៀបចំប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ ដែលនឹងត្រូវប្រតិបត្តិរយៈពេល ១៩ ខែ គិតចាប់ពីខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០៩ដល់ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១០ ដោយចែកចេញជាដំណាក់កាលអនុវត្តន៍ចំនួន៥ រួមមាន៖
ដំណាក់កាលទី ១ ៖ ការកំណត់នូវកម្មវត្តុនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិៈ គឺជាដំណាក់លកាលចាប់ផ្តើមនៃគម្រោង ដែលមានគោលដៅសំខាន់ PRTR និងសារៈ
ប្រយោជន៍របស់វា ? ទន្ទឹមនេះ ក៏និងធ្វើការកំណត់នូវកម្មវត្តុ និងវិសាលភាពនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលនឹងត្រូវរៀបចំ។
ដំណាក់កាលទី ២៖ ការវាយកំណត់នូវកម្មវត្ថុនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិៈ ដែល
គឺជាដំណាក់កាលនៃការពិនិត្យ និងវាយតម្លៃទៅលើក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ បទដ្ឋានបច្ចេកទេសស្ថាប័ន និងរចនាស័ម្ពន្ធរដ្ឋបាលនានា ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR រួមមាន ប្រព័ន្ធទិន្នន័យជាតិដែលមានស្រាប់ពាក់ព័ន្ធទៅ នឹងប្រព័ន្ធទិន្នន័យជាតិដែលមានស្រាប់ពាក់ព័ន្ធទៅ នឹងព័ត៌មានពីការសាយភាយ ឬការបំលាស់ទីសារធាតុគីមីចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន និងកម្មវិធីឬសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធនានាដែលបានអនុវត្តន៍ដោយផ្នែកឯកជនអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមបរិស្ថាន។
ដំណាក់កាលទី៣ ៖ ការរៀបចំពង្រាយទ្រទ្រង់គោលនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យPRTRជាតិៈ គឺ
ដំណាក់កាលសំខាន់នៃគម្រោង ដែលត្រូវធ្វើសេចក្តីសម្រេច និងធ្វើការរៀបចំនូវពង្រាវងទ្រង់ទ្រាយគោលនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលនឹងត្រូវរៀបចំ ។ សេចក្តីសម្រេចដែលត្រូវធ្វើរួមមានៈ ការកំណត់នូវបញ្ជីសារធាតុគីមី ការកំណត់នូវប្រភពដែលត្រូវរាយការណ៍ ការកំណត់ពីកំរិតដែលត្រូវជាប់បន្ទុកផ្តល់របាយការណ៍ ការកំណត់នូវចំនុចព័ត៌មាន ដែលត្រូវរាយការណ៍ ការកំណត់នូវស្ថាប័នដែលត្រូវទទួលអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ និងការកំណត់នូវបញ្ញាតិច្បាប់ដែលជាវិធានការសម្រាប់ជំរុញការអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ ។
ដំណាក់កាលទី៤៖ ការធ្វើតេស៍សាកល្បងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលបានពង្រាងៈ
គឺជាដំណាក់កាលនៃការធ្វើតេស្តសាកល្បងពង្រាងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលបានរៀបចំនៅដំណាក់កាលទី៣ ។ នៅក្នុងដំណាក់កាលទី៤ នេះនឹងមានការាជ្រើសរើសនូវប្រភពមួយចំនួន ដូចជា រោងចក្រ និងសហគ្រា ដែលនឹងត្រូវជាប់បន្ទុកផ្តល់របាយការណ៍សម្រាប់ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ធ្វើការសាកល្បងបំពេញរបាយការណ៍នូវចំនុចព័ត៌មាន ដែលបានកំណត់នៅក្នុងពង្រាងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ ។ ការអនុវត្តន៍ការសាកល្បងធ្វើរបាយការណ៍នេះ គឺដើម្បីពិនិត្យមើលថាតើសេចក្តីព្រាងដែលបានរៀបចំ មានការខ្វះខាតអ្វីខ្លះ និងដើម្បីកំណត់ឱ្យបានច្បាស់ថាតើ ដើម្បីអនុវត្តប្រព័ន្ធ PRTR ជាតិនេះ ចាំបាច់តម្រូវការនូវធនធានមនុស្ស និងថវិការកំរិតណាដែរ?
ដំណាក់កាលទី៥៖ ការរៀបចំឯកសារសម្រចនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិៈ គឺជាដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃគម្រោង ដែលត្រូវរៀបចំឯកសារចុងក្រោយនៃប្រព័ន្ធ
ទិន្នន័យ PRTR ជាតិ បន្ទាប់ ពីបានកែសំរួលក្រោយពេលអនុវត្តសាកល្បង ដើម្បីដាក់ជូនពិនិត្យផ្តល់យោបល់ និងការឯកភាពពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ។ ទន្ទឹមនោះ ក៏មានការកំណត់នូវផែនការសកម្មភាពសម្រាប់ការជំរុញការអនុវត្តន៍នូវប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលបានរៀបចំ រួមមាន ការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពស្ថាប័នទទួលបន្ទុកប្រត្តិបត្តិការរៀបចំបទបញ្ញាត្តិសម្រាប់ជំរុញការអនុវត្តន៍ជាដើម។
អ្វីជាប្រព័ន្ធទិន្នន័យសារធាតុដែសាយភាយនិងបំលាស់ទី? (What is a PRTR?)
គឺជាប្រព័ន្ធព័ត៌មានអំពីការសាយភាយ និងការបំលាស់ទីនៃសារធាតុបំពុលគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ ចេញពីប្រភពនានាចូលនៅទៅក្នុងបរិស្ថាន ហើយដែលប្រព័ន្ធព័ត៌មាននេះត្រូវបានរៀបចំក្នុងបណ្តាញកុំព្យូទ័រ សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ជាសាធារណៈជន ។ និយាយដោយន័យសមញ្ញ ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTRគឺជាទិន្នន័យសារពើភណ្ឌជាប្រចាំនៃសារធាតុពុល ដែលបានសាយភាយឬបំលាស់ទីចេញពីប្រភពនានាចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន ហើយដែលទិន្នន័យសារពើភណ្ឌនោះត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបណ្តាញកុំព្យូទ័រដែរអាចឲ្យសាធារណៈជនប្រើប្រាស់បាន ។
ដូចនេះ ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាមធ្យោបាយដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រមូលព័ត៌មានពីសារធាតុបំពុល ឬសារធាតុគីមីដែលបានរៀបចំជាបញ្ជី (ហៅកាត់ថាបញ្ចី PRTR) តាមរយៈការតម្រូវឱ្យម្ចាស់ឬអ្នកទទួលខុសត្រូវ ទីតាំង ឬប្រភពដែលបានបង្កឲ្យមានការសាយភាយឬបំលាស់ទីសាធាតុបំពុលពាក់ព័ន្ធ ធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ជាប្រចាំ (រៀងរាល់ខែ ១ឆ្នាំ ឬ ២ ឬ ៣ ឆ្នាំ្ ម្តង )ពីប្រទេសនៃសារធាតុបំពុលដែលបានសាយភាយ ឬបានបំលាស់ទីចេញពីទីតាំងរបសើខ្លួន ពីបរិមាណនៃសារធាតុបំពុលដែលធ្លាក់ចូលទៅក្នុងមជ្ឈដ្ឋានបរិស្ថាននិមួយៗ ។ ព័ត៌មានដែលប្រមូលបានតាមរយៈរបាយការណ៍នឹងត្រូវត្រួតពិនិត្យនិងផ្ទៀងផ្ទាត់ដោយស្ថាប័នជំនាញ ដែលទទួលបន្ទុកគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធទិន្នន័យមុននឹងធ្វើការបញ្ចូនទៅក្នុងប្រព័ន្ធទិន្នន័យកុំព្យូទ័រ ហើយដែលទិន្នន័យនោះត្រូវបានបញ្ជូនទៅដល់ដៃអ្នកដែលមានការពាក់ព័ន្ធ ឬអ្នកដែលទទួលរងគ្រោះដោយសារធាតុបំពុលទាំងនោះ ។
ដូចនេះ ប្រសិនបើមានការដាក់ឲ្យអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យសារធាតុបំពុលដែលសាយភាយនិងបំលាស់ទី គឺមានន័យថា ទីតាំងមួយចំនួន ដូចជា រោងចក្រផលិតផលសារធាតុគីមី រោងចក្រផលិត
ឡាន រោងចក្រតំបាញ ឬសហគ្រាសដែលពាក់ពន្ធទៅនឹងការប្រើប្រាស់ ឬផលិតសារធាតុគីមីដែលបានកំណត់ក្នុងបញ្ជី PRTR គឺត្រូវរៀបចំរបាយការណ៍ពីសារធាតុគីមីដែលបានផលិត ឬដែលបាននាំយកមកប្រើប្រាស់ និងពីសារធាតុបំពុលដែលបានបង្កឡើងក្នុងទម្រង់ជាសំណល់ ឬជាលផិតផលបន្ទាប់បន្សំដែលត្រូវបោះបង់ចោលឬនាំយកទៅកែច្នៃ ហើយដែលរបាយការណ៍នោះត្រូវបញ្ជូនទៅការិយាល័យ កណ្តាលរួមរបសើរដ្ឋមួយ ដែលមាននាទីត្រួយពិនិត្យនិងផ្ទៀងផ្ទាត់ទិន្នន័យព័ត៌មានក្នុងរបាយការណ៍ និងធ្វើការបញ្ចូលទៅក្នុងប្រព័ន្នទិន្នន័យកុំព្យូទ័រ ។
ជាបទពិសោធន៍បណ្តាលប្រទេសមួយចំនួន ដើម្បីទទួលបានជោជ័យក្នុងការអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យសារធាតុបំពុលដែលសាយភាយនិងបំលាស់ទី គឺអនុវត្តន៍ត្រូវបានដាក់ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមបទបញ្ញាតិនៃច្បាប់របស់គេ ពោលគឺប្រទេសទាំងនោះបានរៀបចំច្បាប់ដែលបានចែងតម្រូវឲ្យម្ចាស់ទីតាំងឬ ប្រភពបំពុលនានាដែលមានការពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសារធាតុបំពុលដូចមានក្នុងបញ្ជី PRTR ត្រូវផ្តល់របាយការណ៍ពីសារធាតុបំពុលដែលសាយភាយនិងបំលាស់ទី ជាប្រចាំទៅស្ថាប័នសមត្ថកិច្ចទទួលខុសត្រូវ ។ ដោយឡែកមានប្រទេសតិចតួចណាស់ដែលបានអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR តាមគោការណ៍ស្ម័គ្រចិត្តក្នុងការផ្តល់របាយការណ៍ ហើយដែលភាគច្រើនអនុវត្តន៍ក្នុងតំណាក់កាលសាកល្បង ដំបូង ឬក្នុងអន្តរការណ៍នៃការរៀបចំច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។
ក្នុងគោលបំណងដើម្បីជួយដល់ម្ពុជា ក្នុងការបំពេញកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការអនុវត្តន៍ អនុសញ្ញាស្តុកខូម ស្តីពី សារធាតុបំពុលសេរីរាង្គមិនងាយបំបែកធាតុ (POPs) គឺការរៀបចំរបាយការណ៍ជាតិស្តីពីសារធាតុ POPs ក៏ដូចជាការឆ្លើយតបទៅនឹងគោលការណ៍ដែលមានកំណត់ ក្នុងរបៀបវារៈ ២១ ដែលចែងពីសិទ្ធិរបស់សាធារណៈជន ក្នុងការទទួលបាននូវព័ត៌មានពីភាពបង្កគ្រោះថ្នាក់នៃសារធាតុគីមី ដើម្បីធានាបាននូវការគ្រប់គ្រងសារធាតុគីមីប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងការកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលគ្រោះថ្នាក់នៃសារធាតុគីមីទៅលើសុខភាព និងបរិស្ថាន ទើបអង្គការកម្មវិធីបរិស្ថានសហប្រជាជាតិ (UNEP)បានអនុញ្ញាតកម្ពុជាចូលរួមក្នុងការអនុវត្តន៍លើគម្រោងសកល ការត្រួតពិនិត្យ ការធ្វើរបាយការណ៍ និងការចែកចាយព័ត៌មានពីសារធាតុ POPs ដោយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទិន័យ PRTR ដែលហៅកាត់ថា គម្រោងប្រព័ន្ធទិន័យ PRPTR ដែលមាន ១៣ មាត្រាប្រទេសចូលរួម ក្រោម គម្រោងជំនួយថវិការបស់មូនិធិបរិស្ថាន (GEF) ដែលមានវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងបណ្តុះបណ្តាលនៃអង្គការសហប្រជាតិ (UNITAR) ជាភ្នាក់ងារសម្របសម្រួលគម្រោង ហើយដែលប្រតិបត្តិដោយនាយកដ្ឋានត្រួតពិនិត្យការបំពុលបរិស្ថាន នៃក្រសួងបរិស្ថាន ។
គម្រោងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR នេះ គឺមានគោលដៅដើម្បីជួយដល់កម្ពុជាក្នុងការរៀបចំប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ ដែលនឹងត្រូវប្រតិបត្តិរយៈពេល ១៩ ខែ គិតចាប់ពីខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០៩ដល់ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១០ ដោយចែកចេញជាដំណាក់កាលអនុវត្តន៍ចំនួន៥ រួមមាន៖
ដំណាក់កាលទី ១ ៖ ការកំណត់នូវកម្មវត្តុនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិៈ គឺជាដំណាក់លកាលចាប់ផ្តើមនៃគម្រោង ដែលមានគោលដៅសំខាន់ PRTR និងសារៈ
ប្រយោជន៍របស់វា ? ទន្ទឹមនេះ ក៏និងធ្វើការកំណត់នូវកម្មវត្តុ និងវិសាលភាពនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលនឹងត្រូវរៀបចំ។
ដំណាក់កាលទី ២៖ ការវាយកំណត់នូវកម្មវត្ថុនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិៈ ដែល
គឺជាដំណាក់កាលនៃការពិនិត្យ និងវាយតម្លៃទៅលើក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ បទដ្ឋានបច្ចេកទេសស្ថាប័ន និងរចនាស័ម្ពន្ធរដ្ឋបាលនានា ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR រួមមាន ប្រព័ន្ធទិន្នន័យជាតិដែលមានស្រាប់ពាក់ព័ន្ធទៅ នឹងប្រព័ន្ធទិន្នន័យជាតិដែលមានស្រាប់ពាក់ព័ន្ធទៅ នឹងព័ត៌មានពីការសាយភាយ ឬការបំលាស់ទីសារធាតុគីមីចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន និងកម្មវិធីឬសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធនានាដែលបានអនុវត្តន៍ដោយផ្នែកឯកជនអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមបរិស្ថាន។
ដំណាក់កាលទី៣ ៖ ការរៀបចំពង្រាយទ្រទ្រង់គោលនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យPRTRជាតិៈ គឺ
ដំណាក់កាលសំខាន់នៃគម្រោង ដែលត្រូវធ្វើសេចក្តីសម្រេច និងធ្វើការរៀបចំនូវពង្រាវងទ្រង់ទ្រាយគោលនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលនឹងត្រូវរៀបចំ ។ សេចក្តីសម្រេចដែលត្រូវធ្វើរួមមានៈ ការកំណត់នូវបញ្ជីសារធាតុគីមី ការកំណត់នូវប្រភពដែលត្រូវរាយការណ៍ ការកំណត់ពីកំរិតដែលត្រូវជាប់បន្ទុកផ្តល់របាយការណ៍ ការកំណត់នូវចំនុចព័ត៌មាន ដែលត្រូវរាយការណ៍ ការកំណត់នូវស្ថាប័នដែលត្រូវទទួលអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ និងការកំណត់នូវបញ្ញាតិច្បាប់ដែលជាវិធានការសម្រាប់ជំរុញការអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ ។
ដំណាក់កាលទី៤៖ ការធ្វើតេស៍សាកល្បងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលបានពង្រាងៈ
គឺជាដំណាក់កាលនៃការធ្វើតេស្តសាកល្បងពង្រាងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលបានរៀបចំនៅដំណាក់កាលទី៣ ។ នៅក្នុងដំណាក់កាលទី៤ នេះនឹងមានការាជ្រើសរើសនូវប្រភពមួយចំនួន ដូចជា រោងចក្រ និងសហគ្រា ដែលនឹងត្រូវជាប់បន្ទុកផ្តល់របាយការណ៍សម្រាប់ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ធ្វើការសាកល្បងបំពេញរបាយការណ៍នូវចំនុចព័ត៌មាន ដែលបានកំណត់នៅក្នុងពង្រាងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ ។ ការអនុវត្តន៍ការសាកល្បងធ្វើរបាយការណ៍នេះ គឺដើម្បីពិនិត្យមើលថាតើសេចក្តីព្រាងដែលបានរៀបចំ មានការខ្វះខាតអ្វីខ្លះ និងដើម្បីកំណត់ឱ្យបានច្បាស់ថាតើ ដើម្បីអនុវត្តប្រព័ន្ធ PRTR ជាតិនេះ ចាំបាច់តម្រូវការនូវធនធានមនុស្ស និងថវិការកំរិតណាដែរ?
ដំណាក់កាលទី៥៖ ការរៀបចំឯកសារសម្រចនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិៈ គឺជាដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃគម្រោង ដែលត្រូវរៀបចំឯកសារចុងក្រោយនៃប្រព័ន្ធ
ទិន្នន័យ PRTR ជាតិ បន្ទាប់ ពីបានកែសំរួលក្រោយពេលអនុវត្តសាកល្បង ដើម្បីដាក់ជូនពិនិត្យផ្តល់យោបល់ និងការឯកភាពពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ។ ទន្ទឹមនោះ ក៏មានការកំណត់នូវផែនការសកម្មភាពសម្រាប់ការជំរុញការអនុវត្តន៍នូវប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលបានរៀបចំ រួមមាន ការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពស្ថាប័នទទួលបន្ទុកប្រត្តិបត្តិការរៀបចំបទបញ្ញាត្តិសម្រាប់ជំរុញការអនុវត្តន៍ជាដើម។
ការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធ PRTR
ភាសាខ្មែរមិនទាន់បានបកប្រែ
ចំណងជើង
សារៈប្រយោជន៍នៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR៖
យោងទៅលើគោលការណ៍នៃការបង្កើតនូវប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ខាងលើ ភាគីដែល
មានការពាក់ព័ន្ធនឹងសារធាតុគីមី រួមមាន ស្ថាប័ន្ធរដ្ឋាភិបាល ផ្នែកឯកជន (ម្ចាស់រោងចក្រ- សហគ្រា)និងសាធារណៈជនទូទៅ នឹងទទួលបាននូវសារៈប្រយោជន៍ផ្សេងៗ គ្នាយ៉ាងច្រើនពីប្រព័ន្ធទិន្នន័យPRTR ដូចខាងក្រោមៈ
សារៈប្រយោជន៏ចំពោះស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល
នៅពេលដែលប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ត្រូវបានរៀបចំនិងដាក់ឱ្យអនុវត្តស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលនឹងទទួលបាននូវសារៈប្រយោជន៍សំខាន់ៗ ដោយជួយឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលអាចធ្វើការកំណត់បាននូវបញ្ហាពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនដូចខាងក្រោម:
តើក្រុមហ៊ុន ឬរោងចក្រណាខ្លះដែលបានបង្កការសាយភាយនិងបំលាស់ទីសារធាតុបំពុលក្នុងកំរិតបរិមាណច្រើនចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន?
តើសារធាតុបំពុលអ្វីខ្លះដែលកំពុងតែសាយភាយនិងបំលាស់ទីចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន?
តើបរិមាណសារធាតុបំពុលចំនួនប៉ុន្មានដែលបានសាយភាយ និងបំលាស់ទីក្នុងរយពេលកំណត់ជាក់លាក់ (ត្រីមាស ឆមាស ឬប្រចាំឆ្នាំ)
តើមជ្ឈដ្ឋានបរិស្ថានណា (ទឹក ដី និងខ្យល់) ដែលសារធាតុបំពុលបានសាយភាយ ឬបំលាស់ទីចូលក្នុងកំរិតបរិមាណច្រើនជាងគេ ?និងមានចំនួនប៉ុន្មាន ?
តើតំបន់ណាខ្លះនៃប្រទេសដែលទទួលរងការសាយភាយឬ បំលាស់ទីសារធាតុបំពុលច្រើន?
តើការបំពុលបរិស្ថាន ឬកំរិតគ្រោះថ្នាក់ទៅលើមនុស្ស និងបរិស្ថានស្ថិតក្នុងកំរិតណា ?
តើការអនុវត្តលិខិតបទដ្ឋាន និងបច្ចេកទេសដែលមាន ទទួលបានជោគជ័យក្នុងកំរិតណា និងមានចំនុចខ្វះខាត ចន្លោះអ្វីខ្លះនៅក្នុងការអនុវត្តន៍លិខិតបទដ្ឋានទាំងនោះ?
ជារួម តាមរយៈប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR នឹងធ្វើឲស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលមាននូវទិន្នន័យសារពើភ័ណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសារធាតុគីមី និង បញ្ហាបំពុលបរិស្ថាន សម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាមូលដ្ឋានក្នុងការកំណត់នូវទិសដៅការងារ ឬកម្មវិធីការងារជាអាទិភាពសម្រាប់ទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយការបំពុលបរិស្ថានក៏ដូចជាសំរាប់ទប់ស្កាត់ឬធ្វើឱ្យថយចុះនូវភាពបង្កគ្រោះថ្នាក់ទៅលើមនុស្ស និងបរិស្ថានដោយសារធាតុគីមីគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR នឹងជួយកាត់បន្ថយការងារត្រួតពិនិត្យក៏ដូចជាការចំណាយរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល ព្រោះនៅពេលដែលការបង្កើតសំណល់បានថយចុះ នោះនឹងធ្វើឱ្យថយចុះនូវការចំណាយលើមធ្យោបាយគ្រប់គ្រង មធ្យោបាយសំរាប់ការបោះបង់ចោល ឬការធ្វើប្រព្រឹត្រកម្មសំអាតសំណល់ជាដើម។
សារៈប្រយោជន៏ចំពោះផ្នែកឯកជន
សំរាប់ផ្នែកឯកជន ដូចជា រោងចក្រ សហគ្រាស ឬកសិដ្ឋានធំៗតែងមានការយល់ច្រឡំថាការ
ចូលរួមរបស់ពួកគេក្នុងការផ្តល់របាយការណ៏ពីការប្រើប្រាស់សារធាតុគីមីពីការបង្កើតនូវសំណល់ និង ពីការសាយភាយឬ បំលាស់ទីនៃសារធាតុបំពុលចេញពីទីតាំងចូលនៅក្នុងបរិស្ថាន សំរាប់ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR វានឹងធ្វើមានការខាតបង់ឬ ខូចប្រយោជន៏របស់ក្រុមហ៊ុនដូចជា ធ្វើឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល និងសាធារណជនដឹងថា ពួកគេជាអ្នកបំពុលបរិស្ថាន ឬជាអ្នកបង្កគ្រោះថ្នាក់ទៅដល់សុខភាពមនុស្ស និងសត្វ ឬធ្វើឱ្យព័ត៌មានសំងាត់ពាក់ព័ន្ធការងារផលិតកម្មរបស់គេ ត្រូវបានដឹងជាសាធារណៈដែលនេះគឺជាការយល់ខុសទាំងស្រុង។
ផ្ទុយទៅវិញ យោងទៅលើបទពិសោធន៏នៃការអនុវត្តប្រព័ន្ធ PRTR នៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន សំរាប់ផ្នែកឯកជនដែលបានចូលរួម គឺពួកគេទទួលបាននូវសារៈប្រយោជន៏សំខាន់ៗ ជាច្រើនពីប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR នៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន សំរាប់ផ្នែកឯកជនដែលបានចូលរួមគឺពួកគេទទួលបាននូវសារៈប្រយោជន៏សំខាន់ៗជាច្រើនពីប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ព្រោះតាមរយៈប្រព័ន្ធព័ត៌មាននឹងជួយឲពួកគេបានដឹងថាៈ
តើការប្រើប្រាស់វត្ថុធាតុដើម និង ធនធានគាំទ្រផលិតកម្មរបស់គេ ដូចជា សារធាតុគីមីទឹក ភ្លើង ប្រេងឥន្ធនៈ.....មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងកំរិតណា?
តើនៅក្នុងប្រព័ន្ធផលិតកម្មរបស់គេ គ្រឿងចក្រណា ឬបរិក្ឋារណាដែលមានការបាត់បង់វត្ថុធាតុដើម និង ធនធានច្រើន?
តើនៅក្នុងប្រព័ន្ធផលិតកម្មរបស់គេបានបង្កើតសំណល់អ្វីខ្លះ?ចំនួនប៉ុន្មាន?
តើប្រព័ន្ធផលិតកម្មរបស់គេបានសាយភាយសារធាតុបំពុលអ្វីខ្លះចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន?
តើការគ្រប់គ្រងក្នុងប្រព័ន្ធផលិតកម្មរបស់គេដូចជា វត្ថុធាតុដើម ផលិតផលមិនទាន់
សម្រេច ផលិតផលសម្រេច និងគ្រឿងបរិក្ខារ មានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេសដែររឺទេ?
តើក្រុមហ៊ុនខាតបង់វត្ថុធាតុដើម ឬធនធានគាំទ្រផលិតកម្មចំនួនប៉ុន្មាន តាមរយៈការ
សាយភាយចូលបរិស្ថាន ការបាត់បង់នៅក្នុងផលិតផលមិនទាន់សម្រេច និងសំណល់?
ជារួម ក្រុមហ៊ុនដែលចូលរូមក្នុងការផ្តល់ពត័មានសំរាប់ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR គឺនឹងធ្វើឱ្យពួក
គេមាននូវព័ត៌មានពីដំណើរការគ្រប់គ្រងផលិតកម្ម វត្ថុធាតុដើម និង សំណល់ដែលនឹងជួយធ្វើឱ្យកាន់តែមានលក្ខណៈប្រសើរនូវសំណល់ ដែលធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនអាចកាត់បន្ថយការចំណាយនានាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសំណល់ (ខាតបង់វត្ថុធាតុដើម ទឹក និងថវិការសំអាតឬបោះបង់សំណល់ចោល ) ជួយបង្កើនប្រសិទ្ធភាព ផលិតកម្ម និងជួយ កាត់បន្ថយនូវភាពគ្រោះថ្នាក់នានា ដល់បរិស្ថាន ។កាត់បន្ថយនូវភាពគ្រោះថ្នាក់នានាដល់បរិស្ថាន។
សារៈប្រយោជន៏ចំពោះសាធារណៈជន :
យោងទៅលើគោលការណ៏ដែលបានកំណត់នៅក្នុងរបៀបវារៈ ២១ ដែលបានកំនត់ថា
“សហគមន៏ និងកម្មករមានសិទ្ធដើម្បីដឹងអំពីភាពអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់នៃសារធាតុគីមី” គឺបានបញ្ជាក់ថាប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR នឹងជួយឱ្យសហគមន៏និងកម្មករ ឬអ្នកដែលត្រូវទទួលរងគ្រោះពីសារធាតុគីមីពុល ទទួលបានព័ត៌មានលំអិតពីភាពដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ពួកគេ ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចធ្វើការកំណត់នូវជំរើស និងការជ្រើសរើសនូវវិធីសាស្ត្រសមស្រប។ ដូចនេះ ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR គឺជាមធ្យោបាយមួយដ៏ប្រសើរ ដើម្បីធានានូវសិទ្ធិក្នុងការដឹងរបស់សហគមន៏និងកម្មករ។
ទន្ទឹមនេះ ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR គឺនឹងធ្វើឱ្យសាធារណជនទូទៅអាចទទួលបាននូវព័ត៌
មានដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាភាពបង្កគ្រោះថ្នាក់ទៅដល់បរិស្ថាន ដូចជា ការបោះបង់ចោលសារធាតុគីមី ឬសំណល់គ្រោះថ្នាក់ដើម្បីឱ្យពូកគេអាចចូលរួមជាមួយស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការទប់ស្កាត់ការបំពុលបរិស្ថាន ក៏ដូចជាភាពបង្កគ្រោះដល់សុខភាពនិងបរិស្ថាន។
ប្រវត្តិ PRTR នៅកម្ពុជា
អ្វីជាប្រព័ន្ធទិន្នន័យសារធាតុដែសាយភាយនិងបំលាស់ទី? (What is a PRTR )
គឺជាប្រព័ន្ធព័ត៌មានអំពីការសាយភាយ និងការបំលាស់ទីនៃសារធាតុបំពុលគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ ចេញពីប្រភពនានាចូលនៅទៅក្នុងបរិស្ថាន ហើយដែលប្រព័ន្ធព័ត៌មាននេះត្រូវបានរៀបចំក្នុងបណ្តាញកុំព្យូទ័រ សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ជាសាធារណៈជន ។ និយាយដោយន័យសមញ្ញ ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTRគឺជាទិន្នន័យសារពើភណ្ឌជាប្រចាំនៃសារធាតុពុល ដែលបានសាយភាយឬបំលាស់ទីចេញពីប្រភពនានាចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន ហើយដែលទិន្នន័យសារពើភណ្ឌនោះត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបណ្តាញកុំព្យូទ័រដែរអាចឲ្យសាធារណៈជនប្រើប្រាស់បាន ។
ដូចនេះ ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាមធ្យោបាយដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រមូលព័ត៌មានពីសារធាតុបំពុល ឬសារធាតុគីមីដែលបានរៀបចំជាបញ្ជី (ហៅកាត់ថាបញ្ចី PRTR) តាមរយៈការតម្រូវឱ្យម្ចាស់ឬអ្នកទទួលខុសត្រូវ ទីតាំង ឬប្រភពដែលបានបង្កឲ្យមានការសាយភាយឬបំលាស់ទីសាធាតុបំពុលពាក់ព័ន្ធ ធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ជាប្រចាំ (រៀងរាល់ខែ ១ឆ្នាំ ឬ ២ ឬ ៣ ឆ្នាំ្ ម្តង )ពីប្រទេសនៃសារធាតុបំពុលដែលបានសាយភាយ ឬបានបំលាស់ទីចេញពីទីតាំងរបសើខ្លួន ពីបរិមាណនៃសារធាតុបំពុលដែលធ្លាក់ចូលទៅក្នុងមជ្ឈដ្ឋានបរិស្ថាននិមួយៗ ។ ព័ត៌មានដែលប្រមូលបានតាមរយៈរបាយការណ៍នឹងត្រូវត្រួតពិនិត្យនិងផ្ទៀងផ្ទាត់ដោយស្ថាប័នជំនាញ ដែលទទួលបន្ទុកគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធទិន្នន័យមុននឹងធ្វើការបញ្ចូនទៅក្នុងប្រព័ន្ធទិន្នន័យកុំព្យូទ័រ ហើយដែលទិន្នន័យនោះត្រូវបានបញ្ជូនទៅដល់ដៃអ្នកដែលមានការពាក់ព័ន្ធ ឬអ្នកដែលទទួលរងគ្រោះដោយសារធាតុបំពុលទាំងនោះ ។
ដូចនេះ ប្រសិនបើមានការដាក់ឲ្យអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យសារធាតុបំពុលដែលសាយភាយនិងបំលាស់ទី គឺមានន័យថា ទីតាំងមួយចំនួន ដូចជា រោងចក្រផលិតផលសារធាតុគីមី រោងចក្រផលិត
ឡាន រោងចក្រតំបាញ ឬសហគ្រាសដែលពាក់ពន្ធទៅនឹងការប្រើប្រាស់ ឬផលិតសារធាតុគីមីដែលបានកំណត់ក្នុងបញ្ជី PRTR គឺត្រូវរៀបចំរបាយការណ៍ពីសារធាតុគីមីដែលបានផលិត ឬដែលបាននាំយកមកប្រើប្រាស់ និងពីសារធាតុបំពុលដែលបានបង្កឡើងក្នុងទម្រង់ជាសំណល់ ឬជាលផិតផលបន្ទាប់បន្សំដែលត្រូវបោះបង់ចោលឬនាំយកទៅកែច្នៃ ហើយដែលរបាយការណ៍នោះត្រូវបញ្ជូនទៅការិយាល័យ កណ្តាលរួមរបសើរដ្ឋមួយ ដែលមាននាទីត្រួយពិនិត្យនិងផ្ទៀងផ្ទាត់ទិន្នន័យព័ត៌មានក្នុងរបាយការណ៍ និងធ្វើការបញ្ចូលទៅក្នុងប្រព័ន្នទិន្នន័យកុំព្យូទ័រ ។
ជាបទពិសោធន៍បណ្តាលប្រទេសមួយចំនួន ដើម្បីទទួលបានជោជ័យក្នុងការអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យសារធាតុបំពុលដែលសាយភាយនិងបំលាស់ទី គឺអនុវត្តន៍ត្រូវបានដាក់ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមបទបញ្ញាតិនៃច្បាប់របស់គេ ពោលគឺប្រទេសទាំងនោះបានរៀបចំច្បាប់ដែលបានចែងតម្រូវឲ្យម្ចាស់ទីតាំងឬ ប្រភពបំពុលនានាដែលមានការពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសារធាតុបំពុលដូចមានក្នុងបញ្ជី PRTR ត្រូវផ្តល់របាយការណ៍ពីសារធាតុបំពុលដែលសាយភាយនិងបំលាស់ទី ជាប្រចាំទៅស្ថាប័នសមត្ថកិច្ចទទួលខុសត្រូវ ។ ដោយឡែកមានប្រទេសតិចតួចណាស់ដែលបានអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR តាមគោការណ៍ស្ម័គ្រចិត្តក្នុងការផ្តល់របាយការណ៍ ហើយដែលភាគច្រើនអនុវត្តន៍ក្នុងតំណាក់កាលសាកល្បង ដំបូង ឬក្នុងអន្តរការណ៍នៃការរៀបចំច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។
ក្នុងគោលបំណងដើម្បីជួយដល់ម្ពុជា ក្នុងការបំពេញកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការអនុវត្តន៍ អនុសញ្ញាស្តុកខូម ស្តីពី សារធាតុបំពុលសេរីរាង្គមិនងាយបំបែកធាតុ (POPs) គឺការរៀបចំរបាយការណ៍ជាតិស្តីពីសារធាតុ POPs ក៏ដូចជាការឆ្លើយតបទៅនឹងគោលការណ៍ដែលមានកំណត់ ក្នុងរបៀបវារៈ ២១ ដែលចែងពីសិទ្ធិរបស់សាធារណៈជន ក្នុងការទទួលបាននូវព័ត៌មានពីភាពបង្កគ្រោះថ្នាក់នៃសារធាតុគីមី ដើម្បីធានាបាននូវការគ្រប់គ្រងសារធាតុគីមីប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងការកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលគ្រោះថ្នាក់នៃសារធាតុគីមីទៅលើសុខភាព និងបរិស្ថាន ទើបអង្គការកម្មវិធីបរិស្ថានសហប្រជាជាតិ (UNEP)បានអនុញ្ញាតកម្ពុជាចូលរួមក្នុងការអនុវត្តន៍លើគម្រោងសកល ការត្រួតពិនិត្យ ការធ្វើរបាយការណ៍ និងការចែកចាយព័ត៌មានពីសារធាតុ POPs ដោយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទិន័យ PRTR ដែលហៅកាត់ថា គម្រោងប្រព័ន្ធទិន័យ PRPTR ដែលមាន ១៣ មាត្រាប្រទេសចូលរួម ក្រោម គម្រោងជំនួយថវិការបស់មូនិធិបរិស្ថាន (GEF) ដែលមានវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងបណ្តុះបណ្តាលនៃអង្គការសហប្រជាតិ (UNITAR) ជាភ្នាក់ងារសម្របសម្រួលគម្រោង ហើយដែលប្រតិបត្តិដោយនាយកដ្ឋានត្រួតពិនិត្យការបំពុលបរិស្ថាន នៃក្រសួងបរិស្ថាន ។
គម្រោងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR នេះ គឺមានគោលដៅដើម្បីជួយដល់កម្ពុជាក្នុងការរៀបចំប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ ដែលនឹងត្រូវប្រតិបត្តិរយៈពេល ១៩ ខែ គិតចាប់ពីខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០៩ដល់ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១០ ដោយចែកចេញជាដំណាក់កាលអនុវត្តន៍ចំនួន៥ រួមមាន៖
ដំណាក់កាលទី ១ ៖ ការកំណត់នូវកម្មវត្តុនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិៈ គឺជាដំណាក់លកាលចាប់ផ្តើមនៃគម្រោង ដែលមានគោលដៅសំខាន់ PRTR និងសារៈ
ប្រយោជន៍របស់វា ? ទន្ទឹមនេះ ក៏និងធ្វើការកំណត់នូវកម្មវត្តុ និងវិសាលភាពនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលនឹងត្រូវរៀបចំ។
ដំណាក់កាលទី ២៖ ការវាយកំណត់នូវកម្មវត្ថុនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិៈ ដែល
គឺជាដំណាក់កាលនៃការពិនិត្យ និងវាយតម្លៃទៅលើក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ បទដ្ឋានបច្ចេកទេសស្ថាប័ន និងរចនាស័ម្ពន្ធរដ្ឋបាលនានា ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR រួមមាន ប្រព័ន្ធទិន្នន័យជាតិដែលមានស្រាប់ពាក់ព័ន្ធទៅ នឹងប្រព័ន្ធទិន្នន័យជាតិដែលមានស្រាប់ពាក់ព័ន្ធទៅ នឹងព័ត៌មានពីការសាយភាយ ឬការបំលាស់ទីសារធាតុគីមីចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន និងកម្មវិធីឬសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធនានាដែលបានអនុវត្តន៍ដោយផ្នែកឯកជនអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមបរិស្ថាន។
ដំណាក់កាលទី៣ ៖ ការរៀបចំពង្រាយទ្រទ្រង់គោលនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យPRTRជាតិៈ គឺ
ដំណាក់កាលសំខាន់នៃគម្រោង ដែលត្រូវធ្វើសេចក្តីសម្រេច និងធ្វើការរៀបចំនូវពង្រាវងទ្រង់ទ្រាយគោលនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលនឹងត្រូវរៀបចំ ។ សេចក្តីសម្រេចដែលត្រូវធ្វើរួមមានៈ ការកំណត់នូវបញ្ជីសារធាតុគីមី ការកំណត់នូវប្រភពដែលត្រូវរាយការណ៍ ការកំណត់ពីកំរិតដែលត្រូវជាប់បន្ទុកផ្តល់របាយការណ៍ ការកំណត់នូវចំនុចព័ត៌មាន ដែលត្រូវរាយការណ៍ ការកំណត់នូវស្ថាប័នដែលត្រូវទទួលអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ និងការកំណត់នូវបញ្ញាតិច្បាប់ដែលជាវិធានការសម្រាប់ជំរុញការអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ ។
ដំណាក់កាលទី៤៖ ការធ្វើតេស៍សាកល្បងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលបានពង្រាងៈ
គឺជាដំណាក់កាលនៃការធ្វើតេស្តសាកល្បងពង្រាងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលបានរៀបចំនៅដំណាក់កាលទី៣ ។ នៅក្នុងដំណាក់កាលទី៤ នេះនឹងមានការាជ្រើសរើសនូវប្រភពមួយចំនួន ដូចជា រោងចក្រ និងសហគ្រា ដែលនឹងត្រូវជាប់បន្ទុកផ្តល់របាយការណ៍សម្រាប់ប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ធ្វើការសាកល្បងបំពេញរបាយការណ៍នូវចំនុចព័ត៌មាន ដែលបានកំណត់នៅក្នុងពង្រាងប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិ ។ ការអនុវត្តន៍ការសាកល្បងធ្វើរបាយការណ៍នេះ គឺដើម្បីពិនិត្យមើលថាតើសេចក្តីព្រាងដែលបានរៀបចំ មានការខ្វះខាតអ្វីខ្លះ និងដើម្បីកំណត់ឱ្យបានច្បាស់ថាតើ ដើម្បីអនុវត្តប្រព័ន្ធ PRTR ជាតិនេះ ចាំបាច់តម្រូវការនូវធនធានមនុស្ស និងថវិការកំរិតណាដែរ?
ដំណាក់កាលទី៥៖ ការរៀបចំឯកសារសម្រចនៃប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិៈ គឺជាដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃគម្រោង ដែលត្រូវរៀបចំឯកសារចុងក្រោយនៃប្រព័ន្ធ
ទិន្នន័យ PRTR ជាតិ បន្ទាប់ ពីបានកែសំរួលក្រោយពេលអនុវត្តសាកល្បង ដើម្បីដាក់ជូនពិនិត្យផ្តល់យោបល់ និងការឯកភាពពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ។ ទន្ទឹមនោះ ក៏មានការកំណត់នូវផែនការសកម្មភាពសម្រាប់ការជំរុញការអនុវត្តន៍នូវប្រព័ន្ធទិន្នន័យ PRTR ជាតិដែលបានរៀបចំ រួមមាន ការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពស្ថាប័នទទួលបន្ទុកប្រត្តិបត្តិការរៀបចំបទបញ្ញាត្តិសម្រាប់ជំរុញការអនុវត្តន៍ជាដើម។
- ការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធ PRTR
- តម្រូវការដើម្បីផ្តល់របាយការណ៍នៃប្រព័ន្ធ PRTR
- អត្ថប្រយោជន៍ PRTR
- អត្តប្រយោជន៍របស់ប្រព័ន្ធទិន្នន័យសាយភាយនិងបំលាស់ទី
- ប្រវត្តិ PRTR នៅកម្ពុជា
- ចុះឈ្មោះប្រើទិន្នន័យ
តម្រូវការដើម្បីផ្តល់របាយការណ៍នៃប្រព័ន្ធ PRTR